(Click for English)
Artikel gepubliceerd door het CBK Rotterdam
Intro
Begin dit jaar lanceerde Noorderlicht samen met Bits of Freedom, DeGoedeZaak, PublicSpaces en Waag Futurelab de campagne #MakeSocialsSocialAgain. Daarmee roepen zij culturele en maatschappelijke organisaties op om alternatieven te gebruiken voor de sociale mediaplatformen van Big Tech.
De urgentie groeit: de macht van bedrijven als Meta, eigenaar van Facebook, Instagram en WhatsApp, raakt steeds meer verweven met politieke macht. Meta kondigde bovendien aan te stoppen met factcheckers, niet meer in te grijpen bij haatdragende content en het diversiteitsprogramma te schrappen. Dit zet de geloofwaardigheid en veiligheid van sociale media onder druk.
Sociale media zouden digitale dorpspleinen moeten zijn, maar worden steeds vaker gedomineerd door desinformatie en haat. Er zijn echter al alternatieven die wél publieke waarden centraal stellen: transparantie, privacy, duurzaamheid, open source en democratisch bestuur.
Ook in Rotterdam wordt aan zulke alternatieven gebouwd. Kunstenaar Ron van der Ende richtte echobeach.nl op: een nieuw platform speciaal voor kunstenaars als open en eerlijk alternatief voor Facebook en Instagram. Het is al wel te bezoeken. Zodra de kinderziektes zijn verholpen kun je je aanmelden. CBK Rotterdam sprak hem hierover en deelt zijn oproep om de stap naar andere platforms te zetten.
Waarom moeten we af van ‘big-social’: X, Instagram, Facebook, Tiktok, etc.?
Het internet is in bezit genomen door bedrijven die uit zijn op winst en macht. Dit bracht ons Trump, Brexit, QAnon, weer Trump en een golf van rechtsextremisme. Wij, de gebruikers, geven ‘big-tech’ en ‘big-social’ die macht. De crypto-bro’s gaan voor een hard-rechtse agenda en censureren bijvoorbeeld LGBTQIA+ hashtags en antigenocide posts terwijl racistisch en seksistisch taalgebruik wel mag. Maar het kan anders. Het vrije, open internet bestaat nog. Het heet de ‘fediverse’. In die omgeving wil ik een nationaal kunstenaarscollectief starten. Ik wil een alternatief voor Instagram opzetten, speciaal voor professionele kunstenaars in Nederland: een plek waar kunstenaars zelf de baas zijn en waar we als groep vindbaar zijn. Het begin is er al. Kijk maar op echobeach.nl. Zodra we de laatste ‘bugs’ verholpen hebben, kunnen we echt van start. Het moet eerst makkelijk en betrouwbaar te gebruiken zijn.
Wat is de fediverse en wat kun je er mee?
Simpel gesteld: de fediverse wordt gevormd door duizenden onafhankelijke computers die samen een netwerk vormen: een federatie. Elk van deze afzonderlijke computers vormt een link in dit netwerk – een ‘server’ – en wordt beheerd door een individu of een groep die er een bepaald doel mee heeft. Dat doel is vaak idealistisch. We zijn gewend dat een programma eigendom is van een bedrijf dat een een eigen computernetwerk bezit. In de fediverse staan de programma’s juist los van het netwerk. Iedere server kan het gebruik van zo’n programma aanbieden, zoals ze zelf willen. De meest populaire programma’s in de fediverse zullen je bekend voorkomen: Pixelfed lijkt op Instagram, Friendica op Facebook, Mastodon op Twitter en Peertube op Youtube. Er zijn er veel meer. Echobeach.nl werkt zoals Instagram, maar dan als een kunstenaarscollectief waar we zelf de regels bepalen.
Ron van der Ende (photo: Mila van der Ende)
Waarom zou ik samen met andere kunstenaars op een server willen?
Dit is een veelgestelde vraag omdat mensen denken dat je dan bij elkaar opgesloten zit, maar dat beeld klopt niet. Door je te verenigen, ben je juist beter vindbaar. Mensen met een interesse in kunst kunnen vrij op onze server ronddwalen. Ook is het zo dat er geen centraal overzicht is van het fediverse-netwerk. Servers brengen elkaar naar aanleiding van gebruik in kaart. Het netwerk groeit langs paden die vanzelf ontstaan, door onze eigen bewegingen en niet door verraderlijke algoritmes. Als iemand van een andere server de onze heeft bezocht en iets volgt of deelt, dan kennen de betrokken servers elkaar vervolgens en kan iedereen op deze servers elkaar vinden. Zo geven we langzaam maar zeker zelf vorm aan de fediverse. Door gebruik worden de servers die je bezoekt langzaam opgevoed.
Wat zijn de voor- en nadelen van de fediverse?
Veel programma’s staan binnen de fediverse in contact met elkaar. In tegenstelling tot gewone sociale-mediaprogramma’s kunnen gebruikers elkaar ook vanuit andere platforms zien en volgen. Vergelijk het met e-mail. Het maakt niet uit welke mailserver je hebt; je kunt met iedereen e-mailen/communiceren. Er is echter ook een belangrijk nadeel. In de fediverse zijn nog maar weinig gebruikers, zo’n 15 miljoen. Dat is veel minder dan bijvoorbeeld X met 217 miljoen, of Meta met bijna 4 miljard gebruikers. Maar als we niet in beweging komen zullen we vast blijven zitten aan platforms waar we beperkt worden en waar we het zelf niet voor het zeggen hebben. Laten we samen in beweging komen en dit veranderen!
Hoe meld ik me aan en wat kost het?
Kies eerst een programma dat je wilt gebruiken en dan een server die dit aanbiedt. Deze video legt uit wat de fediverse is en wat de belangrijkste programma’s zijn: Introducing the Fediverse: youtube.com/watch?v=YRJHIJy5Nno
Mastodon is voor korte tekst berichten, Pixelfed voor berichten waarin afbeeldingen belangrijk zijn. Zoek uit welke server dit aanbiedt en kies een server die bij je past. Het lijkt slim om bij een grote server te gaan maar bij een goed georganiseerde kleine server met een aantrekkelijk profiel kun je een veel groter bereik hebben. Op de thuispagina van elke server staat wat hun doelstellingen, uitgangspunten en voorwaarden zijn. Het is belangrijk in welk land een server staat. Omdat de wetten en regels van dat land gelden raad ik een server in Nederland aan. Hier onder staan wat suggesties.
Een Server kost geld en ze verdienen niet aan jouw data of door je reclame te laten zien. Vaak kun je ze gratis gebruiken, maar is het wel mogelijk om te doneren. Overweeg dit! Iedereen zou dat eigenlijk moeten doen. ‘Waag.social’ geeft bijvoorbeeld een richtbedrag aan van 10€ per jaar voor het gebruik van hun Mastodon server.
Praia dos Três Irmãos beach in Portugal (photo: Rob Moonen)
Moet ik mijn Instagram account opheffen als ik overstap op Pixelfed?
Nee joh, geef Instagram pas op als je genoeg volgers hebt op Pixelfed. Omdat het op elkaar lijkt, kost het weinig moeite om je inhoud op beide platforms te posten – je hebt de beelden en de teksten immers al.
Oké, ik wil instappen. Wat moet ik doen?
Ik zou met Mastodon beginnen om het nieuws te volgen en de sfeer te proeven. Kies een Nederlandse server zoals mastodon.nl (algemeen) of bijvoorbeeld todon.nl (politiek activistisch ‘radicaal links anti-autoritair’), en meld je aan. Vind je vrienden en kijk wie zij volgen. Volg interessante mensen en nieuwskanalen. Als je daar een tijdje op zit, schrik je je rot als je terug komt bij Facebook.
Wij willen binnen hooguit enkele maanden ‘open’ met echobeach.nl. Tot voor kort was er In Nederland geen Pixelfed server maar bij onze host ProcoliX is net pixelfed.com open gegaan. Dit is een algemene server die is gericht op heel Europa. ProcoliX en de OID.foundation sponsoren echobeach in het kader van het Fediversity project
Je kunt mij volgen op mastodon.nl/@ronvanderende en echobeach.nl/ron
echobeach.nl icon
OPROEP
We willen binnenkort met 10 tot 20 accounts aan de slag om samen de mogelijkheden van de fediverse te verkennen, daar aan elkaar verslag van te doen. Zo kunnen we al doende het netwerk realiseren. We zoeken nog gemotiveerde mensen. Een tech-achtergrond is niet nodig, wel pioniersgeest. Hoe we het precies aanpakken beslissen we in de werkgroep. We beginnen als Signal groep. Meldt je aan als je dit wat lijkt:
Ron van der Ende: ron@echobeach.nl
Informatie
Alles wat je moet weten over de fediverse
Alle fediverse servers op een kaart
Workshop Fediverse: 6 november bij Waag Futurelab, Amsterdam
We bereiden een WordPress blog voor op https://echobeach.org met informatie, tips en aanwijzingen voor best-practices (van beeldkwaliteit tot fediverse nettiquette). De blogs worden gepubliceerd in de fediverse.
ENGLISH VERSION
Article published by CBK Rotterdam
Intro
Earlier this year, Noorderlicht, together with Bits of Freedom, DeGoedeZaak, PublicSpaces, and Waag Futurelab, launched the #MakeSocialsSocialAgain campaign. They are calling on cultural and civil society organizations to use alternatives to Big Tech’s social media platforms. The urgency is growing: the power of companies like Meta, which owns Facebook, Instagram, and WhatsApp, is becoming increasingly intertwined with political power. Meta also announced it would discontinue fact-checking, stop intervening in hateful content, and scrap its diversity program. This is putting pressure on the credibility and security of social media. Social media should be digital village squares, but are increasingly dominated by disinformation and hate.
However, there are already alternatives that do prioritize public values: transparency, privacy, sustainability, open source, and democratic governance. Such alternatives are also being developed in Rotterdam. Artist Ron van der Ende founded echobeach.nl: a new platform specifically for artists as an open and honest alternative to Facebook and Instagram. It’s already open to visitors. Registration will be available once the kinks have been ironed out. CBK Rotterdam spoke with him about this and shares his call to action for other platforms.
Why should we discard ‘big-social’: X, Instagram, Facebook, Tiktok, etc.?
The internet has been taken over by corporations bent on profit and power. This brought us Trump, Brexit, QAnon, Trump again, and a wave of right-wing extremism. We, the users, are giving “big tech” and “big social” that power. The crypto-bros are pushing a hard-right agenda, censoring LGBTQIA+ hashtags and anti-antisocial posts, for example, while racist and sexist language is permitted. But there’s another way. The free, open internet still exists. It’s called the “Fediverse.” In that environment, I want to launch a national artist collective. I want to create an alternative to Instagram, specifically for professional artists in the Netherlands: a place where artists are in charge and where we can be found as a group. We’ve already made a start. Just check out echobeach.nl. As soon as we’ve ironed out the last few bugs, we can really get started. First, it has to be easy and reliable to use.
What is the fediverse and what can you do with it?
Simply put, the Fediverse is made up of thousands of independent computers that together form a network: a federation. Each of these individual computers forms a link in this network—a “server”—and is managed by an individual or group with a specific purpose. That purpose is often idealistic. We’re used to a program being owned by a company that owns its own computer network. In the fediverse, however, the programs are separate from the network. Each server can offer the use of such a program as it sees fit. The most popular programs in the Fediverse will look familiar: Pixelfed is like Instagram, Friendica like Facebook, Mastodon like Twitter, and Peertube like YouTube. There are many more. Echobeach.nl works like Instagram, but like an artist collective where we make our own rules.
Why would I want to share a server with other artists?
This is a frequently asked question because people think you’re locked together, but that perception is incorrect. By joining forces, you’re actually more discoverable. People interested in art can freely browse our server. There’s also no central overview of the Fediverse network. Servers map each other based on usage. The network grows along paths that arise naturally, through our own movements, not through treacherous algorithms.. If someone from another server visits ours and follows or shares something, the servers involved will know each other, and everyone on those servers can find each other. This is how we’re slowly but surely shaping the Fediverse. Through use, the servers you visit are gradually nurtured.
What are the pros and cons of the fediverse?
Many programs within the Fediverse are connected to each other. Unlike regular social media programs, users can also see and follow each other from other platforms. Compare it to email. It doesn’t matter which mail server you use; you can email/communicate with anyone. However, there is a significant drawback. The Fediverse has only a small number of users, around 15 million. That’s much less than, for example, X with 217 million, or Meta with almost 4 billion users. But if we don’t take action, we will remain stuck on platforms where we are limited and where we have no say. Let’s take action together and change this!
How would I join and what does it cost?
First choose a program you want to use and then a server that offers it. This video explains what the Fediverse is and what its main programs are: Introducing the Fediverse. Mastodon is for short text messages, Pixelfed for messages where images are important. Find out which server offers these and choose one that suits you. It might seem smart to choose a large server, but a well-organized small server with an attractive profile can offer a much wider reach. Each server’s homepage lists its objectives, principles, and terms and conditions. The country where a server is located is important. Because the laws and regulations of that country apply, I recommend a server in the Netherlands. Below are some suggestions. A server costs money, and they don’t earn money from your data or by showing you ads. You can often use them for free, but it’s possible to donate. Consider this! Everyone should. Waag.social For example, gives a target amount of €10 per year for using their Mastodon server.
Do I need to delete my Instagram account when switching to Pixelfed?
No way, don’t give up on Instagram until you have enough followers on Pixelfed. Because they’re similar, it takes little effort to post your content on both platforms—you already have the images and text.
Okay I want to join. What should I do?
I’d start with Mastodon to follow the news and get a feel for the atmosphere. Choose a Dutch server like mastodon.nl (general) or, for example, todon.nl (political activist, “radical left, anti-authoritarian”) and sign up. Find your friends and see who they follow. Follow interesting people and news channels. If you’ve been on there for a while, you’ll be shocked when you return to Facebook.
We want to be ‘open’ with echobeach.nl within a few months at the most. Until recently there was no Pixelfed server in the Netherlands, but our host has just opened pixelfed.com. This is a general server aimed at all of Europe. ProcoliX and the OID.foundation sponsor echobeach in the context of the Fediversity project
You can follow me on mastodon.nl/@ronvanderende en echobeach.nl/ron.
OPEN CALL
We’d like to start working with 10 to 20 accounts soon to explore the possibilities of the fediverse together and share our experiences. This way, we can build the network as we go. We’re still looking for motivated people. A tech background isn’t necessary, but a pioneering spirit is. The working group will decide exactly how to approach this. We’ll start as a Signal group. Sign up if this sounds like you:
Ron van der Ende: ron@echobeach.nl
Information
Lots of general info about the fediverse on Fedi.tips
Fediverse Workshop: November 6 at Waag Futurelab, Amsterdam
We are preparing a WordPress blog on https://echobeach.org with information, tips and instruction for best-practices (from image quality to fediverse nettiquette). The blogposts will be published in the fediverse.
“The Future is Stupid” Ron van der Ende at gallery MaMa 2005 (Photo: Mila van der Ende)
Leave a Reply